Ropa naftowa jest źródłem energii mającym nadal największy udział w światowej podaży energii pierwotnej (46% w 1973 roku, 33% w 2012 roku). Tuż za ropą naftową znajduje się węgiel (kamienny i brunatny z 25% udziałem w 1973 roku i 30% udziałem w 2012 roku) oraz gaz ziemny (16% w 1973 roku, 24% w 2012 roku).
Ropa naftowa stała się pierwszym surowcem energetycznym, którego cena jest kształtowana na globalnych rynkach (fizycznych i finansowych). Rynek ropy naftowej należy także do najlepiej rozwiniętych i najbardziej płynnych rynków towarowych. Z tych względów rynkowa cena ropy naftowej jest podstawą do ustalania cen innych surowców kopalnych, które nie mają dostatecznie płynnych rynków, jak węgiel czy - obecnie w mniejszym już stopniu - gaz (poza USA). Efektem indeksacji cen węgla i gazu do cen ropy naftowej jest zależność cen energii elektrycznej od cen ropy naftowej, szczególnie istotna w dłuższym horyzoncie czasu (przy planowaniu inwestycji w sektorze energii). Bez przesady można powiedzieć, że cena ropy naftowej jest wyznacznikiem cen wszystkich rodzajów energii.
Dla większości z nas światowa cena ropy naftowej to cena z nagłówków gazet, cena cytowana przez media. Od połowy lat 1980-tych jest to albo cena spot ropy West Texas Intermediate (WTI), odpowiadająca gatunkowi lekkiej, słodkiej ropy produkowanej na południowym zachodzie USA albo też cena ropy Brent, reprezentująca ceny czterech gatunków lekkich, słodkich ropy, wydobywanych z Morza Północnego (Brent, Forties, Oseberg, Ekofisk, nazywane łącznie BFOE).
Przez lata cena WTI była wyższa od ceny Brent około 1$-2$ na baryłce, a stabilność tej relacji (dyferencjału) pozwalała uznawać cenę każdego z tych gatunków za realistyczny i wiarygodny (prawdziwy) wskaźnik „światowej" ceny ropy naftowej. Jednak od końca 2010 roku ropa WTI jest tańsza od ropy Brent, a różnica w cenie, która w latach 2011-2012 dochodziła do 20$/b obecnie wynosi około 5-6$/b i pozostanie na istotnie niższym poziomie prawdopodobnie przez najbliższe kilka lat.
Jaka jest zatem prawdziwa światowa cena ropy naftowej? W jaki sposób rynki światowe wyceniają ropę naftową? Czy cena ropy naftowej rzeczywiście równoważy popyt z podażą? Dlaczego nie wycenia się ropy naftowej według kosztu wydobycia plus marża? Jaki jest związek ceny ropy naftowej z cenami paliw? Czy cena ropy naftowej wyznacza ceny paliw czy też ceny paliw wpływają na ceny ropy naftowej? Dlaczego trudno przewidzieć ceny ropy? Czy przyczyniają się do tego transakcje finansowe? Czy transakcje finansowe zakłócają funkcjonowanie rynku ropy?
Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w nowym, comiesięcznym cyklu "ABC cen ropy naftowej i paliw" na blogu dostępnym pod adresem http://www.napedzamyprzyszlosc.pl/pl/blog/abc-cen-ropy-naftowej-i-paliw-cz-1
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: ABC cen ropy naftowej i paliw - cz. 1