ABC cen ropy naftowej i paliw - cz. 1

ABC cen ropy naftowej i paliw - cz. 1
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Ropa naftowa jest źródłem energii mającym nadal największy udział w światowej podaży energii pierwotnej (46% w 1973 roku, 33% w 2012 roku). Tuż za ropą naftową znajduje się węgiel (kamienny i brunatny z 25% udziałem w 1973 roku i 30% udziałem w 2012 roku) oraz gaz ziemny (16% w 1973 roku, 24% w 2012 roku).

Spadek udziału ropy naftowej w światowej podaży energii pierwotnej został spowodowany zastępowaniem ropy naftowej, jako paliwa do produkcji energii elektrycznej i cieplnej przez inne źródła energii (głównie przez węgiel i gaz oraz energię nuklearną (jej udział w podaży energii pierwotnej wzrósł z 0,9% w 1973 roku do 4% w 2012 roku). Proces eliminowania ropy naftowej z produkcji energii elektrycznej i cieplnej przebiegał etapami i został wymuszony przez kolejne kryzysy naftowe i skokowe wzrosty cen ropy naftowej. Dokonał się w pełni w krajach OECD. W gospodarkach wschodzących nadal używa się paliw płynnych do wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej (ogrzewanie mieszkań, generatory prądotwórcze tam, gdzie nie ma dostępu do sieci energetycznej). Obecnie ropa naftowa jest dominującym paliwem w transporcie, gdzie przy obecnym stanie technologii praktycznie nie ma substytutów. Silny związek aktywności gospodarczej z transportem powoduje równie silną zależność pomiędzy zużyciem ropy naftowej a poziomem aktywności gospodarczej.

Ropa naftowa stała się pierwszym surowcem energetycznym, którego cena jest kształtowana na globalnych rynkach (fizycznych i finansowych). Rynek ropy naftowej należy także do najlepiej rozwiniętych i najbardziej płynnych rynków towarowych. Z tych względów rynkowa cena ropy naftowej jest podstawą do ustalania cen innych surowców kopalnych, które nie mają dostatecznie płynnych rynków, jak węgiel czy - obecnie w mniejszym już stopniu - gaz (poza USA). Efektem indeksacji cen węgla i gazu do cen ropy naftowej jest zależność cen energii elektrycznej od cen ropy naftowej, szczególnie istotna w dłuższym horyzoncie czasu (przy planowaniu inwestycji w sektorze energii). Bez przesady można powiedzieć, że cena ropy naftowej jest wyznacznikiem cen wszystkich rodzajów energii.

Dla większości z nas światowa cena ropy naftowej to cena z nagłówków gazet, cena cytowana przez media. Od połowy lat 1980-tych jest to albo cena spot ropy West Texas Intermediate (WTI), odpowiadająca gatunkowi lekkiej, słodkiej ropy produkowanej na południowym zachodzie USA albo też cena ropy Brent, reprezentująca ceny czterech gatunków lekkich, słodkich ropy, wydobywanych z Morza Północnego (Brent, Forties, Oseberg, Ekofisk, nazywane łącznie BFOE).

Przez lata cena WTI była wyższa od ceny Brent około 1$-2$ na baryłce, a stabilność tej relacji (dyferencjału) pozwalała uznawać cenę każdego z tych gatunków za realistyczny i wiarygodny (prawdziwy) wskaźnik „światowej" ceny ropy naftowej. Jednak od końca 2010 roku ropa WTI jest tańsza od ropy Brent, a różnica w cenie, która w latach 2011-2012 dochodziła do 20$/b obecnie wynosi około 5-6$/b i pozostanie na istotnie niższym poziomie prawdopodobnie przez najbliższe kilka lat.

Jaka jest zatem prawdziwa światowa cena ropy naftowej? W jaki sposób rynki światowe wyceniają ropę naftową? Czy cena ropy naftowej rzeczywiście równoważy popyt z podażą? Dlaczego nie wycenia się ropy naftowej według kosztu wydobycia plus marża? Jaki jest związek ceny ropy naftowej z cenami paliw? Czy cena ropy naftowej wyznacza ceny paliw czy też ceny paliw wpływają na ceny ropy naftowej? Dlaczego trudno przewidzieć ceny ropy? Czy przyczyniają się do tego transakcje finansowe? Czy transakcje finansowe zakłócają funkcjonowanie rynku ropy?

Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w nowym, comiesięcznym cyklu "ABC cen ropy naftowej i paliw" na blogu dostępnym pod adresem http://www.napedzamyprzyszlosc.pl/pl/blog/abc-cen-ropy-naftowej-i-paliw-cz-1
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: ABC cen ropy naftowej i paliw - cz. 1

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!