Co dalej z koncesjami?

Co dalej z koncesjami?
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Koncesje trzech tysięcy przedsiębiorców mogą stracić ważność - rozmowa z Jackiem Loretem, Dyrektorem Departamentu Rynków Paliw Gazowych i Ciekłych w Urzędzie Regulacji Energetyki

W niedawnym komunikacie Prezes URE przypomniał o zbliżającym się terminie utraty ważności niektórych koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Czy znacie skalę tego zjawiska? Ile stacji może stracić koncesje?

Problem bliskiego terminu upływu ważności koncesji może dotyczyć blisko 3 tysięcy przedsiębiorców. Wśród nich, do końca 2014 r., ważność utraci prawie 2 tysiące koncesji, a do końca 2015 r. kolejny tysiąc. Sytuacja ta dotyczy głównie małych, niezrzeszonych koncesjonariuszy, użytkujących od jednej do kilku stacji. Takich stacji mamy w Polsce ok. 2 tysięcy. Skąd zatem różnica między liczbą stacji a liczbą tracących ważność koncesji? Różnica ta wynika z faktu, iż koncesje nie są przypisane do konkretnych stacji, lecz do przedsiębiorcy wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami (wytworzonymi przez siebie lub zakupionymi na rynku wtórnym). Liczba koncesji nie odpowiada zatem liczbie stacji. Dodać należy, że wielu koncesjonariuszy wykonuje działalność polegającą wyłącznie na tzw. czystym obrocie, bez wykorzystania infrastruktury technicznej w postaci stacji paliw, inni zaś wykorzystują wyłącznie cysterny bądź użytkują bazę paliwową.

Wracając do tematu utraty ważności koncesji, chcę zwrócić uwagę, że opisana sytuacja nie oznacza jednak, że raptownie zniknie z rynku co trzecia stacja (jak podaje Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego mamy na rynku ponad 6,5 tys. stacji). Wystarczy pośpieszyć się ze złożeniem wniosku o przedłużenie terminu ważności posiadanej koncesji. Każdy koncesjonariusz może to zrobić, jeśli do końca jej ważności pozostało co najmniej 18 miesięcy. Jeśli czasu jest mniej, należy jak najszybciej złożyć wniosek o udzielenie nowej koncesji. Nie należy z tym zwlekać. Złożenie wniosku w ostatniej chwili - na miesiąc, a nawet na kilka dni przed upływem terminu ważności - obarczone jest ryzykiem, iż postępowanie administracyjne, z przyczyn nieleżących po stronie Urzędu, nie zostanie zakończone przed upływem tego terminu - wspominał o tym Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w komunikacie z 1 kwietnia 2014 r.

Co powinien zrobić właściciel stacji, żeby odnowić/ przedłużyć koncesję lub uzyskać nową?

Udzielenie koncesji lub przedłużenie terminu jej ważności wiąże się z koniecznością zbadania, czy wnioskodawca spełnia warunki formalnoprawne oraz organizacyjne oraz czy w dalszym ciągu dysponuje możliwościami technicznymi gwarantującymi prawidłowe wykonywanie działalności, a także czy jego sytuacja finansowa zapewnia prawidłowe wykonywanie działalności. Wymaga to zatem - po stronie koncesjonariusza - przygotowania szeregu aktualnych dokumentów, a po stronie Urzędu - ich sprawdzenia. Jaki jest katalog tych warunków i dokumentów oraz co krok po kroku należy zrobić? Katalog ten wynika, co do zasady, z przepisów ustawy - Prawo energetyczne. URE dokonał przełożenia wymogów ustawowych na konkretne dokumenty i działania, które podlegają ocenie w postępowaniach administracyjnych w sprawie udzielenia koncesji. Katalog tych dokumentów - "Pakiet informacyjny (OPC) dotyczący działalności gospodarczej, polegającej na obrocie paliwami ciekłymi" - jest dostępny na stronie internetowej Urzędu (www.ure.gov.pl) w zakładce "Jak uzyskać koncesję". Pakiet zawiera komplet informacji niezbędnych do uzyskania koncesji. Zachęcam każdego, który stoi przed koniecznością przedłużenia swojej koncesji lub uzyskania nowej, by zapoznał się z tą instrukcją. Pozwoli to uniknąć ewentualnych niespodzianek i trudnych sytuacji na drodze do uzyskania koncesji.

Istotnym problemem polskiego rynku są stacje działające bez koncesji. Jakie procedury postępowania wobec takich stacji przewiduje obecny system prawny? Jak Pan ocenia, czy wśród tej grupy przeważają stacje, które powstały w końcówce XX w. i utraciły koncesje, czy też nowe obiekty, budowane już w XXI w.? Jakimi instrumentami dysponuje URE do ograniczania skali tego zjawiska?

Faktycznie, nieprzemijającym problemem polskiego rynku paliwowego są przedsiębiorcy działający bez wymaganej koncesji. Celowo nie mówię o stacjach, lecz o przedsiębiorcach. Problem dotyczy bowiem nie tylko tych, którzy użytkują stacje paliw, ale również tych, którzy obracają paliwami wyłącznie przy pomocy cystern lub w ogóle bez wykorzystania infrastruktury technicznej, a nie posiadają wymaganej koncesji. Trudno jest mi określić, czy problem ten dotyczy użytkowników obiektów nowo wybudowanych czy powstałych w ubiegłym wieku. Sądzę jednak, że nie jest to kryterium mające kluczowe znaczenie dla oceny skutków tego procederu.

Obecnie działania takie kwalifikowane są jako wykroczenie i podlegają karze ograniczenia wolności albo grzywny - stanowi o tym art. 601 § 1 Kodeksu wykroczeń. Sprawy tego rodzaju pozostają w gestii właściwych miejscowo sądów powszechnych. W takich przypadkach, co do zasady, działania powinna podejmować Policja, przygotowując wniosek o ukaranie do sądu. Praktyka pokazuje jednak, że sankcje wymierzane w tym trybie są stosunkowo mało uciążliwe.

Wszystko jednak wskazuje, że sytuacja ta ulegnie pewnej zmianie. 30 maja 2014 r. Sejm uchwalił ustawę, która uzupełnia przepisy karne ustawy - Prawo energetyczne o wymierzanie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kary pieniężnej za wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania lub obrotu paliwami ciekłymi, w tym obrotu paliwami ciekłymi z zagranicą, bez wymaganej koncesji. Karze tej będą podlegały osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną. Odpowiedzialnością z tego tytułu nie zostały zatem objęte osoby fizyczne, zaś wysokość kary przewidziano w zakresie od 200 tys. do miliona złotych.

To nowy instrument, którym w najbliższym czasie zadysponuje Urząd w walce z szarą strefą rynku paliwowego. Nie jest to jednak narzędzie jedyne. Przykładowo niemal od początku regulacji tego rynku przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w koncesjach paliwowych zamieszczany jest warunek zakazujący kooperowania z przedsiębiorcami nieposiadającymi wymaganej koncesji. Warunek ten, pod groźbą kary pieniężnej mogącej sięgać 15% przychodów z działalności koncesjonowanej, ma zniechęcać koncesjonariuszy do zawierania umów kupna-sprzedaży z przedsiębiorcami działającymi nielegalnie na rynku paliw.

Jakie działania systemowe, w opinii URE, powinny zostać podjęte, by ograniczyć skalę występowania nieuczciwej konkurencji w tym obszarze?

W zakresie identyfikacji patologii na rynku paliwowym, których ograniczanie pozostaje w zasięgu kompetencji Urzędu, kluczowe znaczenie ma przepływ informacji. Na bieżąco współpracujemy z rozmaitymi instytucjami, organami i służbami, takimi jak: inspekcje i inspektoraty, służba celna, administracja podatkowa, urzędy kontroli skarbowej, organy ścigania, jednostki dozoru technicznego. Reagujemy na każdy przypadek kwalifikujący się do zastosowania sankcji przewidzianych dla Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Współpraca ta będzie jeszcze intensywniejsza, gdy zgodnie ze wspomnianą ustawą z 30 maja 2014 r., organy przeprowadzające kontrole będą obligatoryjnie informować Urząd o stwierdzonych naruszeniach prawa, mogących stanowić naruszenia warunków wykonywania działalności określonych w koncesji lub w przepisach regulujących działalność gospodarczą objętą koncesją.

Niemniej jednak, w mojej ocenie, skala nadużyć i patologii, którą obserwuje się w tym obszarze rynku paliw i energii, prowadzi do wniosku, że warto poważnie zastanowić się nad zmianą systemowego podejścia do nadzoru nad tym segmentem rynkiem. Może warto połączyć kompetencje rozproszone obecnie w różnych organach administracji, a co za tym idzie - różnego rodzaju rejestry i bazy danych w ramach jednego organu, wyspecjalizowanego do nadzoru nad rynkiem pali ciekłych. Można bowiem odnieść wrażenie, że dotychczasowe działania mają charakter doraźny i jak takie nie przynoszą zakładanych efektów. Mówiąc o systemowym podejściu, mam również na myśli również wydzielenie środków adekwatnych do oczekiwań i wyzwań stojących przed takim organem. Warto także na poważnie rozważyć zmianę kwalifikacji czynu polegającego na prowadzeniu działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi bez wymaganej prawem koncesji.

Dziękuję za rozmowę
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Co dalej z koncesjami?

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!