Przyszłość bioetanolu w Polsce

Przyszłość bioetanolu w Polsce
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Perspektywy rozwoju technologii wytwarzania bioetanolu w Polsce w świetle wymagań europejskich

Przed II wojną światową w Polsce dodawano 10 mln litrów etanolu do benzyn silnikowych. W okresie powojennym udział bioetanolu w benzynie przekraczał nawet 20%. W 2004 r., jeszcze przed wejściem Polski do UE, mówiło się o ogromnych szansach związanych z potencjałem biopaliwowym naszego kraju i możliwościach eksportowych na zachodni rynek. W momencie wejścia Polski do UE istniało znikomo małe wykorzystanie biokomponentów, które narastało od 2007 r. aż do 5,75% w 2010 r., przy wysokim zwolnieniu akcyzowym. Od przełomu lat 2004/2005 Rafineria Trzebinia (Grupa PKN Orlen) jako pierwsza w Polsce zaczęła produkować estry (obok wcześniej rozwiniętego przemysłu bioetanolowego). Zatem w 2005 r. w Polsce prowadzona była produkcja biopaliw transportowych z roślin jadalnych, bioetanolu (na bazie zbóż i melasy) oraz estrów (na bazie oleju rzepakowego).

Zwolnienia i ułatwienia prawne zachęcały krajowych inwestorów do dalszego inwestowania w branżę biopaliwową. W samej UE planowano w 2008 r. przyrost zdolności produkcyjnych biopaliw I generacji (z roślin jadalnych) na 3,2 mld litrów (w tym niewielkie ilości II generacji - z surowców niejadalnych). Doszło wówczas do raptownego wzrostu zdolności produkcyjnych; obecnie wynoszą one w Polsce do ok. 2 mld l/rok (zdolności deklarowane), z czego 40% w bioetanolu i 60% w estrach metylowych. Biokomponenty są produkowane nie tylko z roślin jadalnych - podejmowane są także próby ich produkcji z surowców odpadowych.

Ze względu na atrakcyjność rynku, duże ilości biokomponentów pod koniec poprzedniej dekady przypływały do nas z odległych krajów obydwu Ameryk czy Azji. Wobec rosnącego importu zdolności produkcyjne rodzimych wytwórców biokomponentów wykorzystane były w ostatnich latach w ilości od 20% do 60%, co negatywnie oddziaływało na polski rynek. Niezadowolenie dostawców surowców - półproduktów do produkcji biopaliw - przekładało się też na protesty pod siedzibami producentów paliw. Uruchomiono szereg narzędzi do walki z importem, szczególnie w obszarze szarej strefy.

W 2009 r. ogłoszono nową dyrektywę 2009/28/EC, która coraz bardziej rygorystyczna w zakresie wymagań środowiskowych (walka o ograniczenia ilościowe dla biopaliw produkowanych z surowców jadalnych, ILUC, 6% redukcji rzeczywistej w 2020 r., zmiany terminów progu 60%, o czym poniżej).

Jednym z głównych wymagań Dyrektywy 2009/28/EC jest wprowadzenie tzw. kryteriów zrównoważonego rozwoju biopaliw oraz minimalnych wymaganych poziomów redukcji emisji gazów cieplarnianych dzięki ich wykorzystaniu (art. 17).

Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych dzięki wykorzystaniu biopaliw i biopłynów zgodnie z zapisami Dyrektywy 2009/28/EC wynieść ma obecnie co najmniej 35%; począwszy od 1 stycznia 2017 r. - co najmniej 50%, a od 1 stycznia 2018 r. - co najmniej 60% dla biopaliw i biopłynów wytworzonych w instalacjach, które rozpoczęły produkcję 1 stycznia 2017 r. lub później.

Redukcja emisji CO2 to obecnie podstawowy parametr oceny biokomponentów. Jednym z przyjętych narzędzi służących do kalkulacji emisji gazów cieplarnianych, dostępnych obecnie w Europie, jest kalkulator Biograce wersja 4.

Korzystając z kalkulatora Biograce policzono emisję dwutlenku węgla, a następnie wyznaczono rzeczywiste wartości redukcji emisji CO2 biopaliw transportowych produkowanych w pięciu zakładach wytwarzających bioetanol. Zestawienie wyników obliczeń przedstawiono w tabeli 1.

Dla obecnie funkcjonujących zakładów jako kryterium oceny i możliwości działania w przyszłości przyjęto kryterium 50% redukcji emisji CO2, która będzie obowiązywać od 2017 r.

Jak widać, bez szans na pozostanie na rynku biopaliw są dwufazowe technologie produkcji bioetanolu: gorzelnia - zakład odwadniający. Po pewnych zmianach techniczno-technologicznych czy surowcowych inne zakłady mogą pozostać w sektorach biopaliwowych.

Czy zostaną, to zależy to m.in. od kosztów przystosowania i kosztów produkcji (konkurencyjności).

W przypadku estrów, nieopisanych w artykule, sytuacja (w tym prawna) jest bardziej skomplikowana i stanowić będzie przedmiot osobnej publikacji.

W podsumowaniu można stwierdzić, że prawnie ogranicza się udział biopaliw produkowanych z surowców jadalnych. W tym obszarze istnieją w Polsce stosunkowo duże zdolności produkcyjne. Obecnie preferowane są biokomponenty produkowane z surowców niejadalnych (np. lignoceluloza), odpadów, technologie zaawansowane w zakresie konwersji biomasy na biokomponenty. W zakresie biokomponentów zaawansowanych krajowe zdolności produkcyjne dopiero powstają (np. Ekobenz Sp. z o.o. i inne).

Poszczególne badane zakłady różniły się pod względem wartości parametru badanego, jakim była redukcja emisji CO2. Z przeprowadzonych badań na obiektach rzeczywistych wynika, że produkcja bioetanolu w systemie dwufazowym (gorzelnia, zakład odwadniający) nie ma wielkich szans na spełnienie w przyszłości kryterium redukcji emisji CO2.

Redukcja emisji CO2 to problem, który będzie w przyszłości można rozwiązać dla większości zakładów o średnich i dużych zdolnościach produkcyjnych poprzez odpowiedni dobór surowca, logistykę, zmniejszenie energochłonności produkcji czy zmianę technologii. Większe szanse na sukces mają zakłady o dużych zdolnościach produkcyjnych (efekt skali).

Widoczne są preferencje dla biopaliw o wysokiej redukcji emisji CO2, produkowanych z surowców nierolniczych, odpadowych czy upraw celowych (np. rośliny wieloletnie).W zakresie bioetanolu lignocelulozowego Polska jest na etapie B&R (badania, rozwój).
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Przyszłość bioetanolu w Polsce

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!