System monitorowania i kontrolowania paliw ciekłych

System monitorowania i kontrolowania paliw ciekłych
Fot. Adobe Stock. Data dodania: 20 września 2022

Obowiązki te polegają, ogólnie rzecz biorąc, na monitorowaniu jakości paliw ciekłych wprowadzanych do obrotu na polski rynek oraz przygotowaniu raportów dla Rady Ministrów i Komisji Europejskiej dotyczących jakości paliw.

Regulując zasady funkcjonowania systemu uwzględniono charakterystykę polskiego rynku paliwowego, czego efektem jest wprowadzenie rozwiązania umożliwiającego podejmowanie kontroli na podstawie wszelkich informacji o paliwie złej jakości. System ma więc realizować także dodatkowy cel - eliminowania i przeciwdziałania wprowadzaniu do obrotu paliw niespełniających wymagań jakościowych.

Aktem prawnym, który obecnie reguluje omawiane zagadnienie jest ustawa z dnia 25.08.2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (dalej: Ustawa o jakości paliw).

Omawiana Ustawa tworzy System Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw, do którego zadań należy kontrolowanie jakości paliw, a także rejestrowanie i przetwarzanie informacji w tym zakresie. Systemem tym zarządza, jak również realizuje inne zadania związane z wykonaniem przepisów Ustawy, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Przepisy Ustawy o jakości paliw dają możliwość kontrolowania całej procedury dystrybucji paliwa - poczynając od stacji paliwowej, poprzez hurtownie i bazy paliwowe, aż do producenta paliwa, a kontroli poddane są wszystkie, dostępne na rynku gatunki paliw. Celem omawianej Ustawy jest ochrona środowiska naturalnego, zdrowia ludzi, bezpieczeństwa użytkowników pojazdów, jak również przeciwdziałanie wprowadzania do obrotu paliw niespełniających wymagań jakościowych.

1. Zakresem podmiotowym Ustawy o jakości paliw objęci są przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą w obszarze wytwarzania, transportowania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu paliw przeznaczonych do stosowania w pojazdach, ciągnikach rolniczych, a także maszynach nieporuszających się po drogach, w instalacjach energetycznego spalania oraz w statkach żeglugi śródlądowej, w wybranych flotach, oraz przez rolników na własny użytek. Pojęcie paliwa na potrzeby omawianej ustawy zostało zdefiniowane maksymalnie szeroko, co jak się wydaje pozostaje uzasadnione celem przedmiotowej ustawy. Tym samym ustawodawca przyjął, iż paliwami są paliwa ciekłe, biopaliwa ciekłe, gaz skroplony (LPG), sprężony gaz ziemny (CNG), lekki olej opałowy, ciężki olej opałowy oraz olej do silników statków żeglugi śródlądowej.

Ustawodawca wprowadził szereg definicji, których celem jest objęcie możliwie szerokiego katalogu czynności - transportowania, magazynowania, wprowadzania do obrotu oraz gromadzenia w stacjach zakładowych (zdefiniowanych jako zespół urządzeń służących do zaopatrywania w paliwa pojazdów, ciągników rolniczych, maszyn nieporuszających się po drogach, należących do przedsiębiorcy) - których wykonywanie rodzi obowiązek stosowania norm jakościowych wynikających z Ustawy. Paliwa transportowane, magazynowane, wprowadzane do obrotu oraz gromadzone w stacjach zakładowych powinny spełniać wymagania jakościowe określone dla danego paliwa, ze względu na ochronę środowiska, wpływ na zdrowie ludzi oraz prawidłową pracę silników zamontowanych w pojazdach, ciągnikach rolniczych, a także maszynach nieporuszających się po drogach. Przepisy ustawy o jakości paliw zabraniają transportowania, magazynowania, wprowadzania do obrotu lub gromadzenia w stacjach zakładowych paliw niespełniających wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniach wykonawczych wydanych przez ministra właściwego do spraw gospodarki.

2. Wybrane floty. Konieczność wdrożenia przepisów dyrektywy 2003/30/WE z dnia 08.05.2003 r. w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw i innych paliw odnawialnych i umożliwienia szerszego stosowania biopaliw na polskim rynku oraz aktywizacji zawodowej środowisk rolniczych skłoniła ustawodawcę do wprowadzenia możliwości stosowania biopaliw ciekłych o zwiększonej zawartości biokomponentów niż powszechnie stosowanych w tzw. wybranych flotach, defi niowanych jako grupy co najmniej 10 pojazdów, ciągników rolniczych lub maszyn nieporuszających się po drogach albo grupy lokomotyw lub statków, wyposażonych w silniki przystosowane do spalania biopaliwa ciekłego, będące własnością lub użytkowane przez osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.

Użytkownicy wybranych flot mogą w nich stosować biopaliwa ciekłe spełniające, ze względu na ochronę środowiska, wymagania łagodniejsze niż biopaliwa dopuszczone do powszechnego stosowania. Przedsiębiorcy wykonujący działalność w zakresie wytwarzania, magazynowania lub wprowadzania do obrotu biopaliw przeznaczonych do stosowania w wybranej flocie obowiązani są m.in. odpowiednio oznakować zbiorniki, w których magazynowane będą biopaliwa stosowane w wybranych flotach w sposób odróżniający je od zbiorników przeznaczonych dla innych paliw ciekłych. Stosujący biopaliwa w wybranych flotach nie może wprowadzać tego paliwa do obrotu; obowiązany jest zaopatrywać wybraną flotę w biopaliwa ciekłe wyłącznie w użytkowanej stacji zakładowej oraz oznakować dystrybutor zaopatrujący wybrane floty w biopaliwa ciekłe w sposób umożliwiający identyfikację rodzaju biopaliwa.

3. Kontrola jakości. Zarządzanie kontrolą jakości paliw pozostaje w kompetencji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Zarządzający), który realizuje swoje zadania przy pomocy Inspekcji Handlowej. Zarządzający określa minimalną liczbę stacji paliw, stacji zakładowych, hurtowni paliw, w których kontrolowana będzie jakość paliw, minimalną liczbę przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania oraz magazynowania paliw, u których dokonywana będzie kontrola jakości paliw, minimalną liczbę stacji paliwowych i zakładowych, w których dokonywana będzie kontrola jakości gazu skroplonego (LPG) lub sprężonego gazu ziemnego (CNG). Podjęcie kontroli możliwe jest także w przypadku uzyskania informacji o niewłaściwej jakości paliw lub zaistnienia okoliczności wskazujących na możliwość wystąpienia niewłaściwej jakości paliw. Istotną zmianą w porównaniu z poprzednio obowiązującą ustawą o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych jest to, że Zarządzający niezwłocznie wyznacza do kontroli dostawcę tego przedsiębiorcy, u którego stwierdzono paliwo niewłaściwej jakości. W przypadku braku stacjonarnego zbiornika paliwa, Inspekcja Handlowa podejmuje czynności kontrolne w celu ustalenia innego przedsiębiorcy, od którego pochodzi zakwestionowane paliwo a posiadającego stacjonarny zbiornik. Kontrola jakości paliwa transportowanego została natomiast ograniczona w ten sposób, że może się odbyć wyłącznie na wniosek policji lub w toku czynności wykonywanych przez policję.

Ustawa określa szczegółowe warunki, w których przeprowadzana jest kontrola jakości paliw. Kontrolę przeprowadzają inspektorzy Inspekcji Handlowej.

Pobierane od podmiotu kontrolowane próbki paliwa kierowane są do akredytowanego laboratorium w warunkach uniemożliwiających zmianę jakości paliwa i jego cech charakterystycznych.

W przypadku stwierdzenia, w wyniku kontroli, niewłaściwej jakości paliwa, Zarządzający zobowiązuje kontrolowanego, w drodze decyzji, do uiszczenia kwoty stanowiącej równowartość kosztów przeprowadzonych badań. Negatywny wynik kontroli może być też źródłem odpowiedzialności karnej kontrolowanego.

Istotnym odstępstwem od norm ogólnych dotyczących kontroli działalności gospodarczej, określonych w Rozdziale 5 Ustawy z 02.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, jest wyłączenie obowiązku uprzedzenia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli przeprowadzanej na podstawie Ustawy o jakości paliw.

4. Nowelizacja ustawy. Zmiana przepisów Ustawy o jakości paliw, dokonana w dniu 27.05.2011 r. była wynikiem konieczności dostosowania obowiązujących przepisów do Dyrektywy 2009/30/WE. Generalnym założeniem Dyrektywy 2009/30/WE jest umożliwienie dodawania większej ilości biokomponentów do paliw ciekłych, wprowadzając wymagania jakościowe dla benzyn silnikowych o zawartości bioetanolu do 10 proc. (tzw. paliwo E10) oraz dla oleju napędowego o zawartości estrów metylowych do 7 proc. (tzw. paliwo B7). Dyrektywa zezwala też państwom członkowskim na wprowadzanie do obrotu oleju napędowego zawierającego ponad 7 proc. estrów. Do tej pory zgodnie z ustawą z dnia 25.08.2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, benzyny silnikowe mogły zawierać bioetanol w ilości do 5 proc. lub eter w ilości do 15 proc., natomiast olej napędowy mógł zawierać estry w ilości do 5 proc. objętościowo. W okresie przejściowym (do 2013 r.) zakłada się istnienie na rynku dwóch typów benzyn silnikowych - o zawartości do 5 proc. oraz 10 proc. bioetanolu - co jest związane z koniecznością umożliwienia zaopatrzenia w benzynę pojazdów posiadających silniki nieprzystosowane do paliwa zawierającego więcej niż 5 proc. bioetanolu. Skutkiem procentowego zwiększenia udziału biokomponentów w paliwach ciekłych do ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw wprowadzono regulacje określające obowiązek podawania informacji dotyczących zawartości biokomponentów w benzynach i oleju napędowym, co może być realizowane poprzez oznakowanie dystrybutorów lub, np. umieszczenie odpowiedniej informacji na stacji paliwowej. Kontrolę realizacji powyższego obowiązku prowadzić będzie Inspekcja Handlowa, a za niespełnienie wymogów zamieszczania na stacjach paliwowych czytelnych informacji dotyczących zawartości biokomponentów w paliwach ciekłych przedsiębiorcy będzie groziła kara grzywny.

5. Sankcje karne. Ustawa o jakości paliw wprowadza odpowiedzialność karną za określone działania negatywnie wpływające na jakość paliw. Wytwarzanie, transportowanie, magazynowanie, wprowadzanie do obrotu paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, gazu skroplonego (LPG), sprężonego gazu ziemnego (CNG) lub lekkiego oleju opałowego niespełniających jakościowych wymagań określonych w ustawie, a także gromadzenie tych paliw w stacji zakładowej, podlega grzywnie od 50.000 zł do 500.000 zł lub karze pozbawienia wolności do lat 3. Zagrożenie karą wzrasta w przypadku podejmowania określonych wyżej działań z paliwem stanowiącym mienie znacznej wartości (grzywna od 100.000 zł do 1.000.000 zł lub kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5).

Przypadki mniejszej wagi zagrożone są karą grzywny, w wymiarze od 10.000 zł do 25.000 zł. Ustalenie, że sprawca działał nieumyślnie, również prowadzi do niższego zagrożenia grzywną, wynoszącą w taki wypadku od 25.000 zł do 250.000 zł. Ustawa przewiduje także szereg innych kar grzywny m.in. dla właściciela lub użytkownika wybranej floty, który wprowadza do obrotu biopaliwo ciekłe stosowane w tej flocie lub też zaopatruje wybraną flotę w biopaliwa ciekłe z dystrybutora nieoznakowanego w sposób określony w Ustawie.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: System monitorowania i kontrolowania paliw ciekłych

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!