Skomentuj 
Podziel się!
Udostępnij
Twittnij
Wyślij
Drukuj
Prezes URE w dalszym ciągu stoi na stanowisku, iż dochodzenie opłaty rocznej z tytułu prowadzonej działalności koncesjonowanej w podwójnej wysokości jest w niektórych przypadkach zgodne z prawem.
Diabeł tkwi w szczegółach
Problem dotyczy tych podmiotów, które w jednym roku kalendarzowym miały co najmniej dwie koncesje o tym samym zakresie, np. dwie niezależne koncesje OPC na ten sam podmiot (np. jedna do końca czerwca danego roku, druga od początku lipca do końca roku). Ujawnił się on przede wszystkim w kontekście tych podmiotów, które nie złożyły wniosku o przedłużenie dotychczasowej koncesji, lecz wniosek o nową koncesję. Zdarzało się to w szczególności w sytuacji, gdy podmiot nie zdążył ze złożeniem wniosku o przedłużenie koncesji lub z innej przyczyny zawnioskował o nową koncesję zamiast o przedłużenie terminu obowiązywania dotychczasowej.
Dla przypomnienia - wniosek o przedłużenie terminu obowiązywania koncesji należy złożyć na 18 miesięcy przed dotychczasowym końcowym terminem ważności koncesji. Jeżeli temu terminowi się uchybi, wniosek jest traktowany, jak wniosek o nową koncesję. W razie wydania nowej koncesji, jako efekt niezłożenia wniosku o przedłużenie dotychczasowej koncesji, w jednym roku będą obowiązywać dwie niezależne koncesje. Jedna - na część roku, w którym obowiązywała jeszcze dotychczasowa koncesja, a na drugą część roku nowa koncesja.
W takiej sytuacji, zdaniem Prezesa URE, oddzielna opłata należna jest z tytułu pierwszej koncesji, druga zaś z tytułu drugiej, nowej koncesji. Nieistotne jest przy tym, jak przekonuje URE, że opłatę wylicza się od tego samego przychodu oraz że obciąża ona przedsiębiorcę dwukrotnie. Zdaniem Prezesa URE przepisy Ustawy - Prawo energetyczne oraz rozporządzenia regulującego zasady wyliczania i regulowania opłat rocznych z tytułu koncesji należy czytać dosłownie. Taka interpretacja nie pozostawia, jego zdaniem, żadnego pola do manewru, a opłata powinna zostać uregulowana oddzielnie dla każdego z dokumentów koncesji.
Co istotne, przedmiotowe przepisy nie uległy zmianie i obowiązują od wielu lat. Jedyna zmiana to efekt odmiennej interpretacji zastosowanej przez Prezesa URE. Z jednej bowiem strony powołuje się on na istnienie przepisów pozwalających na obciążenie istniejącej koncesji, z drugiej zaś na przepisy pozwalające na oddzielnie obciążenie opłatą koncesyjną w razie wydania nowej koncesji, podczas gdy działalność koncesjonowana była realizowana także w roku poprzednim. Obecnej linii interpretacyjnej nie stosowali także poprzednicy obecnego Prezesa URE, a wezwania do uzupełnienia brakujących opłat były znacznym zaskoczeniem dla wszystkich uczestników rynku obrotu paliwami ciekłymi.
Jednocześnie URE powołuje się na argumenty, iż opłaty roczne są opłatami od siebie niezależnymi oraz niepodzielnymi. Tym samym próbuje się wyjść naprzeciw tezie niektórych przedsiębiorców, jakoby opłata powinna być podzielona stosunkowo. Osobno dla pierwszej koncesji (za przychód zrealizowany w pierwszym okresie) oraz osobno dla drugiej (za przychód zrealizowany w pozostałym okresie).
Wojna na argumenty
Z powyższą interpretacją nie zgadzają się ani organizacje branżowe, ani poszczególni koncesjonariusze i reprezentujące ich kancelarie prawne. W swoich działaniach często uznają interpretację Prezesa URE za niedopuszczalną interpretację rozszerzającą, która prowadzi do obciążenia przedsiębiorcy podwójną opłatą koncesyjną. Jako opłata o charakterze daniny publiczno-prawnej musi ona spełniać wymogi stawiane takim obciążeniom. Wymogi te w znacznej mierze określa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
Nie sposób także pominąć pozostałych zasad interpretacji przepisów prawa. Reguły interpretowania wszystkich przepisów prawa wskazują, iż nie można ograniczać się wyłącznie do interpretacji literalnej (tj. interpretacji na podstawie samego brzmienia przepisów). Nadal bowiem pozostają metody interpretacji systemowej (która odnosi się do innych przepisów w całym systemie prawa oraz umiejscowienia danego przepisu w konkretnym akcie prawnym), interpretacji historycznej (tj. odnoszącej się do woli ustawodawcy i argumentów przedstawionych w toku postępowania legislacyjnego) oraz - co najważniejsze - do interpretacji celowościowej (postrzeganej przez pryzmat celu, osiągnięcia, jakiego dana regulacja miała służyć).
Szczególnie istotne może okazać się pominięcie argumentacji systemowej, która mogłaby doprowadzić do wniosku, że nałożenie drugiej opłaty wykracza poza dyspozycję ustawową do wydania rozporządzenia oraz narusza przepisy Konstytucji, nakładające obowiązek regulowania szczegółów dotyczących danin w ustawie, a nie w rozporządzeniu. Konstytucja mogła zostać naruszona także poprzez przyjęcie interpretacji, prowadzącej do podwójnego obciążenia publicznego z tytułu tej samej czynności. Istotne jest bowiem, że wyliczenie opłaty rocznej bazuje na przychodzie zrealizowanym za cały poprzedni rok.
Pojawiają się także twierdzenia, jakoby przepisy rozporządzenia - w zakresie, w jakim nie były one wykorzystywane przez Prezesa URE - przestały obowiązywać. Jest to tzw. zasada desuetudo, która wskazuje na utratę mocy obowiązującej niestosowanych przepisów. Odnosić by to się miało do drugiej opłaty, tj. opłaty z tytułu nowej koncesji. To bowiem w tym zakresie przepis nie był stosowany przez wiele lat i może być dotknięty wspomnianą zasadą uchylającą jego obowiązywanie.
Podmioty powołują się na szereg dalszych argumentów, odnoszących się do samej ustawy - Prawo energetyczne, rozporządzenia ws. opłat za koncesje, Konstytucji oraz wypracowanych stanowisk doktryny oraz orzecznictwa, próbują one dowieść swoich racji w niezależnych od URE postępowaniach sądowych. Tylko takie postępowanie może ostatecznie dać odpowiedź czy druga opłata, do której uregulowania wzywa URE, jest należna czy nie. Do dnia przekazania niniejszego artykułu do druku do Polskiej Izby Paliw Płynnych nie wpłynęły informacje odnośnie zakończonych postępowaniach w tym zakresie. Nie wiadomo więc, jak zakończy się opisany spór prawny i do czego koncesjonariusze ostatecznie zostaną zobowiązani.
Przerażająca skala
Koncesjonariuszy w analogicznej sytuacji może być obecnie nawet ponad 1 200! URE weryfikuje te sprawy jednak systematycznie, zaczęło od wszczęcia postępowań odnośnie koncesji wydanych w 2011 r. Obecnie trwa weryfikacja kolejnych lat, co oznacza, że będą pojawiały się kolejne podmioty dotknięte opisaną powyżej interpretacją przepisów prawa.
Dróg działania jest kilka. Najprościej zgodzić się z interpretacją URE i zapłacić drugą opłatę. Takie działanie jednak nie pozwala na dyskusję, czy tym bardziej obronę własnego stanowiska. Po drugiej stronie jest prowadzenie pełnego postępowania odwoławczego. W takiej sytuacji przedsiębiorca wchodzi w spór co do zasadności wezwania Prezesa URE do uregulowania drugiej opłaty. Postępowanie to kierowane jest do Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie. Podlega więc specyficznej procedurze przed tym sądem.
Rozwiązanie pośrednie to zaś złożenie odwołania do sądu przy jednoczesnym uregulowaniu należnej opłaty. Należy to rozwiązanie jednak indywidualnie skonsultować, jako że zapłata może stanowić tzw. uznanie długu i utratę prawa do odwołania (nawet po jego złożeniu). Ważne jest więc prawidłowe opisanie tytułu przelewu. Rozwiązanie to jednak może wpłynąć na wstrzymanie naliczania odsetek, co dla niektórych przedsiębiorstw może być istotne z punktu wyboru sposobu działania.
Podsumowując, należy przyjąć, że stanowisko Prezesa URE nie zostanie przez niego samodzielnie zmienione. Do zmiany może przyczynić się wyłącznie wiążąca dla wszystkich interpretacja sądowa, której na ten moment jednak brak.
KOMENTARZE (0)
Do artykułu: Twarde stanowisko URE w sprawie podwójnych opłat