Zbiorniki paliw płynnych

Zbiorniki paliw płynnych
Fot. Adobe Stock/PTWP. Data dodania: 20 września 2022

Każda osoba prowadząca działalność gospodarczą musi spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa, jak np. prawo pracy czy podatkowe. Jednak wobec części przedsiębiorców ustawodawca przewidział dodatkowe nakazy, znajdujące uzasadnienie w działalności. Jedną z takich szczególnych branż jest paliwowa, w której już sama możliwość prowadzenia działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością uzyskania specjalnej zgody od państwa, czyli koncesji.

Uzyskanie koncesji wymaga spełnienia szeregu warunków oraz wykazania organowi, iż daje się rękojmię prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej. Standardowym zapisem w koncesjach jest wymóg zapewnienia właściwej infrastruktury, spełniającej wymogi ochrony środowiska, przeciwpożarowej, BHP oraz inne wymienione w przepisach szczególnych. W związku z tym cała infrastruktura paliwowa musi spełniać szereg wymagań, w tym zbiorniki paliw płynnych, które zostaną opisane w niniejszym artykule.

Ustawodawca uregulował wymogi stawiane zbiornikom paliw płynnych zasadniczo w trzech aktach. Są to:

1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych

(Dz.U. 2001.113.1211), akt wykonawczy do Ustawy z 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. 2015.1125 tj.) (dalej: Rzb);

2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010.109.719), akt wykonawczy do Ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 2017.736 tj.) (dalej: Rppoż.);

3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. 2014.1853 t.j.), akt wykonawczy do Ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 2016.290 t.j.) (dalej: Rspibp).

Ponadto zbiorniki powinny spełniać wymogi wynikające z Ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2017.519), które jednak są określone bardzo ogólnie, tak jak np. w art. 141: „Oddziaływanie urządzenia nie powinno powodować pogorszenia stanu środowiska w znacznych rozmiarach lub zagrożenia życia lub zdrowia ludzi”. Także Ustawa z 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz.U. 2016.884) w art. 8 obejmuje zbiorniki paliwowe w zakresie, w jakim mogą zostać uznane za urządzenia pomiarowe.

Materia dotycząca zbiorników jest więc rozproszona, a zastosowanie konkretnych przepisów jest zależne od wielu czynników. Każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, chociażby ze względu na specyficzne wymagania stawiane bazom, a inne stacjom paliw. Jeszcze inne wymagania postawione są także przed zbiornikami przeznaczonymi na użytek własny. W związku z trudnościami interpretacyjnymi postanowiliśmy przybliżyć najważniejsze regulacje w tej materii.

ZBIORNIKI NA PALIWA CIEKŁE (Rzb)

Najważniejszą i najbardziej szczegółową regulacją jest rozporządzenie dotyczące zbiorników (Rzb). Normuje szereg kwestii, jak: materiał, z jakiego muszą być wykonane zbiorniki; warunki, jakie muszą spełniać poszczególne elementy; a także umiejscowienie, wyposażenie, oznakowanie czy sposób eksploatacji oraz obsługi, a także sposób dozoru oraz kontroli (badań).

a) wyposażenie

Jedną z istotniejszych kwestii w sprawie zbiorników jest ich wyposażenie. Zgodnie z Rzb zbiorniki muszą posiadać urządzenia zabezpieczające przed nadmiernym wzrostem nadciśnienia lub podciśnienia, urządzenia zabezpieczające przed przepełnieniem, aparaturę kontrolno-pomiarową i sygnalizacyjną, a także odpowiednią armaturę. Urządzeniami zabezpieczającymi przed nadmiernym wzrostem nadciśnienia lub podciśnienia mogą być syfonowe przyrządy bezpieczeństwa, urządzenia oddechowe, zawory bezpieczeństwa i głowice bezpieczeństwa lub automatykę zabezpieczającą. W przypadku zaworów oddechowych należy wyposażyć zbiornik także w bezpieczniki przeciwogniowe. Aparatura kontrolno-pomiarowa i sygnalizacyjna powinna być dobrana odpowiednio do rodzaju czynnika roboczego, warunków przeprowadzania odczytu, a także parametrów zbiornika. Ponadto powinna być umieszczona i oświetlona w sposób pozwalający odczytać wskazania ze stanowiska obsługi. Rodzaj oraz ilość armatury ustala się zgodnie z dokumentacją techniczną zbiornika. Ustawodawca wskazał, iż elementy armatury stykające się z czynnikiem roboczym (paliwem) powinny być odporne na jego działanie oraz nie powinny z nim tworzyć związków chemicznych. Oprócz tego określił średnice wewnętrzną armatury spustowej (min. 8 mm) oraz co powinien wziąć pod uwagę projektant przy doborze przewodów przyłączy. Zatem wymiar i kształt przewodów powinien odprowadzać czynnik roboczy w sposób bezpieczny dla osoby go obsługującej. Nie powinna także następować utrata drożności armatury i przewodów, a także musi być zapewniona możliwość czyszczenia.

Wszystkie zbiorniki powinny być wyposażone w termometry - szklane, manometry czne albo elektryczne. Klasa ich dokładności zależna jest od rodzaju. Szklane powinny odpowiadać klasie dokładności co najmniej 1.5, a manometryczne i elektryczne nie mniejszej niż 2.5. Oczywiście termometr musi posiadać odpowiedni zakres wskazań, wyższy o 25% od wartości temperatury dopuszczalnej, którą należy oznaczyć czerwoną kreską lub czerwoną płytką przytwierdzoną do termometru w sposób trwały na podziałce lub osłonie termometru. Możliwe jest także podanie temperatury dopuszczalnej czerwoną farbą na tabliczce. Dodatkowe wymagania są przewidziane dla termometrów szklanych, które należy instalować w osłonie zabezpieczającej przed uszkodzeniem oraz nieutrudniającej odczytów temperatury. Jak widać, przepisy rozporządzenia wskazują wprost, w jakie wyposażenie powinny być wyposażone zbiorniki, zostawiając jednak pewien zakres dowolności dla projektanta, wykonawcy oraz przedsiębiorcy.

b) sposób eksploatacji

Oprócz wymagań czysto technicznych ze zbiorników należy także korzystać w odpowiedni sposób, czyli m.in. wg instrukcji obsługi. Zgodnie z przepisami rozporządzenia zbiornik można wypełniać tylko czynnikiem roboczym wskazanym w protokole odbiorczym i tabliczce znamionowej, znajdującej się na zbiorniku. Aby wypełnić zbiornik innym czynnikiem, konieczna jest zgoda Urzędu Dozoru Technicznego. Także przy wymianie osprzętu należy uzyskać zgodę UDT, chyba iż nowy osprzęt jest tego samego typu oraz ma takie same parametry.

c) zbiorniki naziemne a podziemne

Niemniej istotne jest umiejscowienie zbiorników (podziemne/ naziemne) i w konsekwencji zabezpieczenie przed przenikaniem czynnika roboczego do gruntu oraz wód powierzchniowych i gruntowych. Dla zbiorników naziemnych dopuszczalne są:

1) podwójne dno dla zbiorników o osi pionowej;

2) podwójna ścianka dla zbiorników o osi poziomej;

3) zbiornik rezerwowy;

4) obwałowanie;

5) taca;

6) szczelne pomieszczenie, w którym znajduje się zbiornik, ale tylko w przypadku gdy drzwi do pomieszczenia umieszczono na odpowiedniej wysokości.

Inne wymagania postawione są natomiast zbiornikom podziemnym. W tym wypadku możliwych rozwiązań jest tylko cztery. I tak przedsiębiorca może skorzystać z:

1) geomembrany,

2) podwójnej ścianki,

3) obudowy betonowej lub

4) zbiornika rezerwowego.

Powyższa regulacja przedstawia jedyne dostępne rozwiązania. Zatem nie ma możliwość zastosowania innych. Należy podkreślić, iż nie jest dopuszczalne stosowanie rozwiązań z jednej grupy dla drugiej, tj. rozwiązań dla zbiorników podziemnych w zbiornikach naziemnych i odwrotnie.

d) dozór

Rzb przewiduje różne kategorie dozoru technicznego w zależności od ich pojemności zbiorników: do 2,5 m3 dozór uproszczony; 2,5-15 m3 ograniczony, a >15 m3 pełny. Zgodnie z Ustawą o dozorze technicznym te dwa ostatnie polegają na kontroli urządzeń na etapie wytwarzania oraz w trakcie eksploatacji. Ponadto podmiot, który ma zamiar eksploatować urządzenia objęte tymi rodzajami dozoru, musi uzyskać zezwolenie na eksploatację przez UDT. Przed wydaniem decyzji UDT przeprowadza szeregów badań oraz czynności kontrolnych i sprawdzających. Takim wymaganiom nie podlegają urządzenia objęte dozorem technicznym uproszczonym, których czynności ograniczone są na etapie wytwarzania badaniom typu oraz czynnościom sprawdzającym, w zakresie wytwarzania zgodnie z warunkami określonymi w dokumencie potwierdzającym przyznanie uprawnienia do wytwarzania urządzenia.

W tym kontekście pojawia się wątpliwość czy paletopojemniki o popularnej pojemności 1 000 l spełniają te wymogi.

Oprócz ogólnych wymagań, które należy spełniać, zgodnie z ustawą o dozorze technicznym, dochodzą szczegółowe wymagania wynikające z rozporządzenia uwzględniające specyfikę i charakter zbiorników przeznaczonych do paliw ciekłych. Istotną kwestią jest to, iż zbiorniki podlegające dozorowi pełnemu muszą przeprowadzać badania okresowe, czyli tzw. rewizję zewnętrzną, wewnętrzną oraz próbę szczelności. Rewizja wewnętrzna polega na wizualnej ocenie stanu ścianek zbiornika, ich połączeń, wzmocnień oraz wyposażenia a rewizja zewnętrzna na wykonaniu zewnętrznej oceny wizualnej zbiornika w miejscach dostępnych oraz sprawdzeniu działania jego osprzętu i automatyki zabezpieczającej.

Terminy badań okresowych dla zbiorników stalowych naziemnych eksploatowanych do 30 lat wynoszą 10 lat dla rewizji wewnętrznej oraz próby szczelności i 2 lata dla rewizji zewnętrznej. Dla eksploatowanych powyżej 30 lat jest to 6 lat dla rewizji wewnętrznej oraz próby szczelności i 1 rok dla rewizji zewnętrznej.

Dla zbiorników stalowych podziemnych: dla eksploatowanych do 20 lat - 10 lat dla rewizji wewnętrznej oraz próby szczelności i 2 lata dla rewizji zewnętrznej. Dla eksploatowanych powyżej 20 lat jest to 5 lat dla rewizji wewnętrznej oraz próby szczelności i 1 rok dla rewizji zewnętrznej. Minister przewidział także zupełnie inne terminy dla zbiorników wykonanych z tworzyw sztucznych. Rewizja wewnętrzna oraz próba szczelności powinny w ich przypadku odbywać się co 10 lat, a rewizja zewnętrzna co 2 lata eksploatacji.

e) zbiornik na fundamencie

Często wybieranym rozwiązaniem jest posadowienie zbiornika na fundamencie. Osoba, która wybiera taki wariant, musi uwzględnić Rzb. Fundament, oprócz spełnienia wymagań określonych prawem budowlanym, musi być, wraz z podłożem, izolowany od gruntu w taki sposób, by nie doszło do skażenia gruntu w przypadku awarii wynikającej z nieszczelności. Przepisy Rzb nie dają konkretnych rozwiązań, odsyłając do dokumentacji zbiornika, w której powinny być przedstawione możliwe wymagania. W toku budowy przedsiębiorcy są zobowiązani uwzględnić zalecenia z dokumentacji.

ROZPORZĄDZENIE DOTYCZĄCE STACJI PALIW ORAZ BAZ PALIW (RSPIBP)

Każdy przedsiębiorca prowadzący stację lub bazę paliw oprócz wymagań rozporządzenia Rzb musi spełniać szereg warunków przewidzianych w rozporządzeniu dotyczącym stacji paliw oraz baz paliw. Już w art. 1 Rzb, w definicji stacji paliw płynnych, ograniczono możliwość zastosowania zbiorników do magazynowania paliw płynnych tylko i wyłącznie do podziemnych. Zatem na stacji nie mogą się znajdować naziemne zbiorniki do magazynowania paliw płynnych, poza LPG.

Inne rozwiązanie zostało przyjęte na bazach paliw. W przypadku bazy paliw, która jest przeznaczona do magazynowania i przeładunku ropy naftowej , przedsiębiorca może tylko skorzystać ze zbiornika naziemnego o osi pionowej z dachem pływającym. Szerszy wybór istnieje w przypadku bazy paliw, która służy do magazynowania, przeładunku i dystrybucji produktów naftowych, gdzie można korzystać zarówno ze zbiorników naziemnych, jak i podziemnych.

W związku z tym, iż na stacjach paliw możliwe jest zastosowanie tylko i wyłącznie zbiorników podziemnych, należy wskazać, czym są zbiorniki podziemne. I zgodnie z definicją zbiornik podziemny to, zbiornik przykryty lub obsypany warstwą ziemi o grubości co najmniej 0,5 m oraz zbiorniki o osi pionowej, gdy ich dach znajduje się co najmniej 0,5 m poniżej powierzchni terenu. Za zbiornik podziemny uważa się również zbiornik usytuowany w obudowie betonowej, przy czym najwyższy poziom magazynowanej ropy naftowej lub produktów naftowych powinien być co najmniej 0,2 m poniżej powierzchni otaczającego terenu, którego poziom wyznacza się po jego ostatecznym ukształtowaniu w odległości 6,5 m od płaszcza zbiornika.

a) badania

W rozporządzeniu dotyczącym stacji paliw oraz baz paliw wskazano terminy badań i prób szczelności zbiorników. Dla zbiorników naziemnych należy przeprowadzać badania co 6 lat, jeżeli użytkowanie sięga ponad 30 lat, a gdy nie przekroczono tego terminu, należy to robić co 10 lat.

W przypadku zbiorników podziemnych, które powinny być szczególnie istotne dla właścicieli stacji paliw, przewidziano termin badań pięcioletni dla zbiornika użytkowanego ponad 20 lat, a dla tego, który jest użytkowany krócej, termin dziesięcioletni. Należy podkreślić, iż terminy prób szczelności w rozporządzeniu dotyczącym stacji paliw oraz baz paliw są zbieżne z terminami prób szczelności wynikającymi z rozporządzenia dotyczącego zbiorników. Od powyższych terminów jest jednak wyłączenie w zakresie prób szczelności. Przedsiębiorca, który wyposaży zbiorniki w urządzenia do stałego monitorowania szczelności przestrzeni międzyściennej lub międzydennej, nie musi ich przeprowadzać.

b) zbiorniki na stacjach paliw

Wymagania techniczne opisane wyżej nie są jedynymi ograniczeniami, bowiem na stacjach paliw przewidziano ograniczenia pojemności zbiorników. Łączna pojemność zbiorników magazynowych nie powinna przekraczać 500 m3, a pojedynczego zbiornika 100 m3. W ramach stacji kontenerowej dopuszczalne są jedynie zbiorniki do 30 m3. Przepisy rozporządzenia dotyczącego stacji paliw oraz baz paliw określają także szczegółowo odległości,w jakich muszą znajdować się zbiorniki paliw od innej infrastruktury i innych zbiorników. Poza tym szczegółowo opisano takie kwestie, jak przewody wlewowe przyłączy spustowych, przyłącza spustowe przewodów wlewowych, przewody oddechowe zbiorników. Przewody wlewowe przyłączy spustowych powinny być wyposażone w zamknięcia hydrauliczne i urządzenia zabezpieczające przed przepełnieniem. Zaś przyłącza spustowe przewodów wlewowych powinny być usytuowane tak, by istniał swobodny dojazd do tych przyłączy. Przewody oddechowe powinny znajdować się w górnej części zbiornika lub króćca włazu, a ich wylot wprowadzony ze zbiornika na wysokość min.4 m nad poziomem gruntu. Przedsiębiorca prowadzący stację paliw musi zapewnić, aby zewnętrzne powierzchnie zbiorników stalowych podziemnych były zabezpieczone przed działaniem korozji, poprzez zastosowanie odpowiednich powłok ochronnych.

PRZEPISY PRZECIWPOŻAROWE (Rppoż.)

Oprócz przepisów, które w sposób bezpośredni regulują kwestię zbiorników dla paliw ciekłych, są także przepisy odnoszące się do tej materii w sposób generalny, np. przepisy dotyczące ochrony środowiska lub przepisy przeciwpożarowe. Zawarte są one w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Rppoż.). Zawiera ono szereg ogólnych uregulowań, które obejmują tę materię. Są nimi m.in. obowiązek przechowywania materiałów niebezpiecznych pożarowo zgodnie z warunkami ochrony przeciwpożarowej, uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu w następstwie procesu składowania lub wskutek wzajemnego oddziaływania; a także obowiązek przechowywania cieczy niebezpiecznie pożarowych wyłącznie w pojemnikach, urządzeniach i instalacjach do tego przystosowanych, wykonanych z materiałów co najmniej trudno zapalnych odprowadzających ładunki elektryczności statyczne, wyposażonych w szczelne zamknięcia i zabezpieczone przed stłuczeniem. W tym kontekście pojawia się wątpliwość czy paletopojemniki o popularnej pojemności 1.000 l spełniają te wymogi.

Jednak oprócz tych ogólnych uregulowań Rppoż. przewiduje szczegółowe rozwiązanie dotyczące możliwości przechowywania paliw klasy III (ON) na potrzeby własne: na potrzeby własne paliwa klasy III można przechowywać tylko w zbiorniku naziemnym dwupłaszczowym do 5 m3. Zgodnie z tym zapisem nie można na potrzeby własne przechowywać paliwa w zbiornikach o pojemności większej niż 5 m3. W Rppoż. określono także zasady umiejscowienia zbiornika: zbiornik powinien być umiejscowiony 10 metrów od budynków mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej oraz 5 metrów od innych obiektów budowlanych. Odcinek pięciometrowy należy zachować także od działki sąsiedniej. Wskazane odległości mogą być mniejsze o połowę, ale tylko w przypadku, gdy między zbiornikiem a budynkiem lub obiektem zastosowano ścianę przeciwpożarową, zasłaniającą zbiornik od strony budynku lub obiektu. Ściana oddzielająca musi mieć odporność ogniową co najmniej REI 120. Drugą opcją, pozwalającą na zmniejszenie odległości zbiornika od budynków, jest wykonanie zewnętrznych ścian tych obiektów ze ściany o odporności ogniowej co najmniej REI 120. Zatem każdy, kto chciałby przechowywać paliwa na użytek własny, musi spełniać powyższe wymagania.

Otwarte pozostają pytania dotyczące dopuszczalności ustawiania zbiorników naziemnych w tzw. baterie, czyli kilka zbiorników obok siebie, w tym także na sztucznie wydzielonych działkach geodezyjnych czy porozdzielanych ściankami rozdzielającymi. Może bowiem pojawić się zastrzeżenie odnośnie próby ominięcia przepisów rozporządzenia przeciwpożarowego. Warto też pamiętać, że zbiorniki te podlegają pod ograniczony dozór techniczny i nie mogą stwarzać zagrożenia dla środowiska.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ DOSTAWCY ZA ZBIORNIK KLIENTA

Sposób przechowywania paliwa na potrzeby własne pośrednio dotyka także przedsiębiorców, dostarczających paliwo tymże podmiotom. Wynika to zapisów koncesji, które niemal zawsze zawiera obowiązek przestrzegania przepisów prawa, w tym szczególnie przepisów o ochronie środowiska, zasad BHP czy też przepisów przeciwpożarowych. Zatem w przypadku dostarczenia paliwa na potrzeby własne do zbiornika niespełniającego wymagań przeciwpożarowych Prezes URE może nałożyć karę, a w przypadku notorycznego dostarczania paliwa do zbiorników niespełniających wymagań może nawet uznać, iż doszło do rażącego naruszenia koncesji, co może zakończyć się decyzją o odebraniu koncesji. Należy jednak podkreślić, iż jest to interpretacja Prezesa URE, która może zostać zakwestionowana przez organy lub sądy w trybie odwoławczym. Sam Urząd Regulacji Energetyki nie ma narzędzi, aby skontrolować, czy przedsiębiorcy posiadający koncesje dokonują przewozów do zbiorników, które nie spełniają wymagań, jednak istnieje ryzyko wszczęcia postępowania, gdy URE zostanie powiadomione o omawianym procederze przez inną instytucję uprawnioną do kontroli, tj. policja, straż pożarną czy UDT.

Paletopojemniki (tzw. mauzery)

W praktyce obrotu gospodarczego wiele wątpliwości sprawia dostarczanie paliwa do rolników. W przeważającej części przypadków nie posiadają oni profesjonalnych zbiorników, lecz zwykłe beczki. Ponadto często zdarza się, iż przechowują paliwa w paletopojemnikach, czyli zbiornikach zwanych „mauzerami”. Należy uznać taką praktykę za niezgodną z przepisami, a dokładnie z przeciwpożarowymi, mówiącymi, iż paliwa klasy III można przechowywać na potrzeby własne w zbiorniku dwupłaszczowym o pojemności do 5 m3. Mając na uwadze powyższe, należy podkreślić, iż dostarczenie paliwa do tzw. mauzerów może skutkować karą lub utratą koncesji.

Środowiska rolnicze są zdania, iż wymóg posiadania zbiorników dwupłaszczowych nie uwzględnia specyfiki działalności rolniczej. Ponadto wskazują, iż zakup zbiornika dwupłaszczowego jest wydatkiem przekraczającym możliwości finansowe wielu rolników. W związku z tym 4 lipca 2017 r. Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się z wnioskiem do Ministra Energii, aby zredukować wymagania, jakim powinni podlegać rolnicy przy przechowywaniu paliw na własne potrzeby. Brak jest aktualnie reakcji ministerstwa na ten wniosek.
×

DALSZA CZĘŚĆ ARTYKUŁU JEST DOSTĘPNA DLA SUBSKRYBENTÓW STREFY PREMIUM PORTALU WNP.PL

lub poznaj nasze plany abonamentowe i wybierz odpowiedni dla siebie. Nie masz konta? Kliknij i załóż konto!

SŁOWA KLUCZOWE I ALERTY

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu

Podaj poprawny adres e-mail
W związku z bezpłatną subskrypcją zgadzam się na otrzymywanie na podany adres email informacji handlowych.
Informujemy, że dane przekazane w związku z zamówieniem newslettera będą przetwarzane zgodnie z Polityką Prywatności PTWP Online Sp. z o.o.

Usługa zostanie uruchomiania po kliknięciu w link aktywacyjny przesłany na podany adres email.

W każdej chwili możesz zrezygnować z otrzymywania newslettera i innych informacji.
Musisz zaznaczyć wymaganą zgodę

KOMENTARZE (0)

Do artykułu: Zbiorniki paliw płynnych

NEWSLETTER

Zamów newsletter z najciekawszymi i najlepszymi tekstami portalu.

Polityka prywatności portali Grupy PTWP

Logowanie

Dla subskrybentów naszych usług (Strefa Premium, newslettery) oraz uczestników konferencji ogranizowanych przez Grupę PTWP

Nie pamiętasz hasła?

Nie masz jeszcze konta? Kliknij i zarejestruj się teraz!